Vitamino D
El Vikipedio
D-vitamino estas grupo de liposolveblaj alkoholoj, gravaj en la kalcia metabolismo. Ili estiĝas el sterinoj – troviĝantaj en la haŭto – je efiko de ultraviola radiado (sunlumo). El tiuj sterinoj gravas la 7-dehidrokolesterino, kiu produktiĝas dum la metabolsimaj procesoj de la homo kaj bestoj. Gravas ankaŭ la ergosterino de la plantaj oleoj.
La ergosterino kaj la 7-dehidrokolesterino transformiĝas je efiko de la sunlumo al kolekalciferolo (vitamino D3) aŭ kalciferolo (alinome ergokalciferolo, vitamino D2). La D2- kaj D3-vitaminoj havas la saman efikon je la metabolismo, sed en la birdoj la D2-vitamino estas mlapli efika ol la D3-vitamino. Tiel oni ofte aldonas tiun D3-vitaminona al kortobirdaj nutraĵoj.
Post kiam la vitaminoj elformiĝas el la sterinoj, la kemia reago en la hepato transformas ilin al kombinaĵoj, kiuj hepas reabsorpon de kalcio el la sango, tiel konstruon de la osto.
La D-vitaminon ofte kaj sufiĉe entenas nromala nutrado. Oni devas nur pluse alpreni tiun vitaminon, se oni vivas en daŭra malluma areo (vintre en la dist-norda hemisfero) aŭ kie la homon ne eatingas sufica kvanto de la becesa ultraviola radiado.
Oni ofte aldonas pluan kvanton de D-vitamino al lakto aŭ aliaj nutraĵoj.
La kreskantaj infanoj havas la tagan bezono je D-vitamino ĉ. 10 mikrogramoj. Manko de D-vitamino kaŭzas rakitismon, la trodozigo kaŭzas toksajn reagojn.
