Rasismo en Esperantujo
El Vikipedio
[redaktu] Rasismo fare de esperantistoj
Ankaŭ en Esperantujo eblas trovi unuopajn manifestiĝojn de rasismaj sintenoj, ekzemple rasismajn aŭtomatismojn socie lernitajn kaj asimilitajn jam dum la infan-aĝo aŭ adolesko. Sed pli interesa kaj signifa estas la fenomeno esperantismo en rasismaj socioj.
Cetere, en Esperantujo ekzistas ankaŭ rasismaj tabuoj. Unuflanke, Esperanto-propagando (intence aŭ ne) kaŝas al eksteruloj la judecon de L.L. Zamenhof, nomas lin 'pola kuracisto' kaj eĉ evitas uzi lian nomon Lazaro kaj anstataŭe preferas la 'nejudan' Ludoviko. Sed, aliflanke, se oni aŭdacas kritiki la politikon de la ŝtato Israelo aŭ la ideologion cionismo, tio sufiĉas por ricevi ies akuzojn pri antisemitismo aŭ kontraŭjudismo; ĉi-kaze la judeco de Zamenhof kvazaŭ pravigus la akuz-atakojn. Kurioza paradokso!
Evidente, la supre skizitaj fenomenoj karakterizas unuopulojn, ne la esperanto-parolantaron kiel tuton; sed estus nerealisme pretendi, ke inter esperantistoj kaj/aŭ esperantoparolantoj ne povus ekzisti ajna speco de rasismo nur pro tio, ke ili asertas esti eklernintaj la lingvon por ekkoni aliajn popolojn aŭ landojn. Ne ĉiuj kundividas la samajn motivojn por esperantistiĝo.
[redaktu] Rasismo en la originala Esperanto-literaturo
Kelkaj literaturaĵoj originale verkitaj en esperanto prezentas trajtojn, kiujn hodiaŭa leganto povas rigardi rasismaj. Konvenas atenti la ŝanĝiĝon en la sociaj konvencioj (en Eŭropo kaj aliloke) dum la lastaj cent jaroj.
Ekzemple, pri la humura rakonto "Nia nigra filo", de Jean Forge, aperinta en 1961 en "La verda raketo" (kaj nun en 2006 en "Samideanoj"), eblas diskuti, ĉu ĝi simple prezentas la sintenojn en tiutempa pola urbo al tiam ekstreme ekzotikaj afrikanoj, aŭ ĉu ĝi ankaŭ kundividas tiajn vidpunkton kaj perspektivon.
[redaktu] Eksteraj ligoj
Esperanto por la blanka kulturhomo? (artikolo de Gary MICKLE en "Libera Folio")
