Orhara simio
El Vikipedio
La orhara simio (Rhinopithecus roxellanae roxellanae) el la ordo de primatoj kaj familio de kolobidedoj vivas en okcidenta kaj norda Siĉŭan-provinco, sudorienta Gansu-provinco, suda Ŝenŝji-provinco kaj nordokcidenta Hubej-provinco, en Ĉinio. Ĝi estas bela kaj rara besto. Ĝi havas elstaran muzelon, rondan kapon, mallongajn orelojn, lazuran vizaĝon kaj supren leviĝantajn naztruojn. Ambaŭflanke de 1a supra lipo de plenkreska virsimio estas tuberaĵo. La simio surhavas ore brilantajn longajn kaj maldikajn harojn. La abdomena hararo estas iom mallonga kaj havas helan koloron, kaj la dorsa hararo estas longa. Tiu de iu virsimio longas eĉ 50 centimetrojn.
La orharaj simioj vivas sur altaj montoj kun densaj arboj kaj arbetoj 1 500-3 400 metrojn super la marnivelo. Ili agas sur arboj kaj malofte malsupreniras. Iliaj antaŭaj membroj lertas en grimpado ka la malantaŭaj en saltado. Sur branĉoj de arboj ili facile saltas 3-4 metrojn. La orharaj snnioj vivas vagan vivon. Dum vagado ofte dekkelkaj ed kelkcent formas gregon, kiun gvidas plenkreska kaj sperta virsimio. La ĉefo estas elektita en luktobatalo. La orharaj simioj plej ŝatas manĝi foliojn de plantoj, ŝosojn, berojn kaj florojn, kaj ankaŭ semojn kaj arboŝelojn kaj birdetojn, birdavojn kaj fungojn. Ordinare en printempo simiino naskas, ĝi tre amzorgas sian idon kaj ankaŭ la virsimio protektas la idon. Estas interese, ke kelkiam virsimio kaj simiino brakumas unu la alian sidante, kaj ilia ido tiam varmigas sin en ilia sino.
La orhara simio estas rara, protektata besto de Ĉinio.
