Murdo
El Vikipedio
Laŭ kriminala juro, murdo estas la krimo kiam unu homo kaŭzas la morton de alia homo, sen leĝa senkulpigo, kaj kun la intenco por mortigi aŭ kaŭzi egan korpan damaĝon.
Enhavo |
[redaktu] Murdo (ĝenerale)
Etimologie la vorto murdo estas de ĝermana origino (komparu: en:murder,de:Mord,da/no/sv:mord).
La elementoj de murdo estas la motivo, viktimo, armilo, mem la okazo, ago, la postlasintaj spuroj.
Murdo povas estis laŭ murdistoj individua, grupa, armea ktp.
amasmurdo, genocido
[redaktu] Leĝa murdo
Kvankam leĝoj de la unuopaj landoj malpermesas la intencan murdon, ekzistas kelkaj eblecoj por leĝaj murdoj:
- ekzekutisto (ĉe mortpunoj en kelkaj landoj)
- soldato (en defendo de la lando aŭ dum atako, okupo de alia lando (ekz. Irako))
- korpogardisto (defendo de la protektita persono)
- policano (memdefendo aŭ por savi vivon de personoj)
- kuracisto en kelkaj landoj okaze de aktiva eŭtanazio kaj - se oni konsideras memstara personeco la homan feton - aborto.
- ĉiu, se onin minacas vivdanĝero rajtas sin defendi (en kelkaj landoj eblas permeso murdi personon, kiu volas onin hejme prirabi)
- La edzo, patro aŭ fratoj en kazo de adulto, kvankam formale ne leĝa, en multaj landoj, kiel Pakistano aŭ Brazilo, tiu estas rigardata kiel negrava krimo. En Brazilo, se edzo mortigas adultinon li estos kondamnita je 4 jaroj de emprizonigo, sed, se li ne havis alian kondamno, li estos pardonita aŭtomate.
Antaŭ nelonge, ankaŭ estas permesata al la posedanto mortigi sklavon kaj al duelistoj mortigi sin en duelo.
[redaktu] Statistikoj
La kvanto de murdoj relative al la loĝantaro forte varias laŭ la landoj. La apuda statistiko (kun anglalingvaj landonomoj) montras kelkajn ekzemplojn.
[redaktu] Pri murdo en beletraj verkoj
- krimbeletro
- alia literaturo
- Ambrose Bierce en sia "Vortaro de la diablo" satire difinas: "Estas kvar specoj de hom-mortigo: kanajla, pardonebla, pravigebla kaj laŭdinda."
[redaktu] Komparu kun:
- morto
- mortigo
- sinmortigo
- akcidento
[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:
Kategorioj: Juro | Morto
