Griza ansero

El Vikipedio

Griza ansero

Biologia klasado

Klaso:	Birdoj	Aves
Ordo:	Anseroformaj	Anseriformes
Familio:	Anasedoj	Anatidae
Genro:	Ansero	Anser
Specio:	Griza ansero	A. anser

Griza ansero (Anser anser) estas granda birdo (75-89 cm) el la familio de anasedoj.

[redaktu] Aspekto

Baze de ĝiaj palgriza plumaro, pli granda korpodimensio, rozkoloraj gamboj kaj beko, oni facile rekonas ĝin, eĉ en la bunta anseramaso de printempo aŭ aŭtuno. Ĝia voĉo, simila al tiu de la kortansero, ĉiufoje malkaŝas ĝian ĉeeston.

Okaze de la printempa migrado, la griza ansero apartenas al la birdoj la plej frue alvenantaj. Komence de februaro, kiam apenaŭ neĝo degelas, ĝi jam ĉeestas, kaj post la disrompiĝo de la glacio de lagoj kaj marĉoj iliaj paroj tuj okupas siajn nestejojn. Sian neston ĝi konstruas plej ofte en sekputra kanejo, priuzante kanojn, kan-rompaĵojn, eble junkon aŭ tifaon. La kovejon ili aliras naĝe, tiel ili elformas veran surakvan padon en la flanko de la vasta akvo aŭ de la bordo.

Ĝi havas du eŭropajn subspeciojn la okcident-eŭropa A. a. anser havas oranĝan bekon, la orient-eŭropa A. a. rubrirostris havas rozkoloran bekon kaj tiu lasta ŝajnas pli helgriza.

Sur ilia beko ne estas nigraj paternoj, la kruroj estas rozkoloraj, la kapo kaj la kolo estas pli ehla ol la korpo mem. La flugilaj kovrilplumoj estas helgrizaj, sur la ventroj ne ekzistas nigra horizontala striado, kvankam sur brusto de la maljunuloj troviĝas pli malhelaj makuloj.

La kruro de la junbirdoj estas grize karnokolora. Ili flugas en V-formo aŭ en linio.

[redaktu] Plimultiĝo

Ĝenerale la ino metas 4-5 ovojn, sed troviĝas ankaŭ nestoplenoj el 6 kaj 7 ovoj. Kun la paso de la kovado en la nesto kolektiĝas pli kaj pli da lanugoj, kiujn la birdino aranĝas en kronoformo. La idoj eloviĝas post kvar semajnoj. La edukadon, gardadon de la idoj partoprenas ankaŭ la viransero.

La familio, en la surakva pado, aliras la herbejon aŭ paŝtejon, kie ili nutras sin, matene kaj malfru-posttagmeze. Dum la etuloj kaj la ino paŝtas la junan herbon, Ia viransero atenteme gardadas, kaj je danĝero li tuj signalas, je kio la familio malaperas en la kanaro. Se ili malproksimen iris for de la kanejo, la gepatrobirdoj surteriĝas kun longe etendita kolo, kaj la idoj ekkaüras apud ili, kaj tiel en kaura pozicio ili atendas la forpason de la danĝero.

La viranseroj jaluzoplene gardadas ankaŭ sian paŝtejon. Sed ekde la somermezo, kiam ekflugas la idoj, la grizaj anseroj ariĝas en grandaj grupoj, kaj ili trairas en pligrandiĝantaj grupoj, ĝis la malfrua aŭtuno, stoplejojn, paŝtejojn, surakvajn vivejojn. Ekde oktobro pli ofte oni vidas ilin kun aliaj sovaĝanseraj specioj migrantaj el nordo, kun blankfrunta ansero kaj fabansero.