Fordismo
El Vikipedio
La vorto Fordismo rilatas al Henry Ford, kiu inventis la amasproduktadon kaj perfektigis la ĉenan labormetodon en la komenco de la Unua mondmilito (1914). Unue li aplikis tiun metodon en sia fabrikoj de aŭtomobiloj. Post, la metodo disigis al tuta usona industrio.
Henry Ford reinterpretis la taylorismon kaj kreis metodon, en kiu la homa fiziologio estis pli respektita kaj laboristoj ne estis plu rigardataj kiel mallaboruloj, sed devis ricevi monan stimulon al laboro. La komuna punkto de du sistemoj estas la celo kreskigi la produktadon danke al du precipoj: la divido de l' laboro en unu parto vertikala (separado inter konceptado kaj realigo) kaj en unu parto horizonta (partigo de taskoj), kaj l'apero de la ĉeno de muntaĵo (kaj do de l' laboro en ĉeno). La sekvoj de tiuj precipoj estis, do, la kresko de produktado kaj de la produktiveco, sed ankaŭ de kresko de la konsumado, malkresko de kustoj de produktado (per ŝparo de laborforto kaj areo de fabriko), malkvalitiigo de metia laboro, pli bona kontrolo de la administracio de l' laboro pli kaj pli ripeta kaj monotona, kaj standardizado de la produktoj.
La amasproduktado de l' Fordismo estas unu el la kaŭzoj de l' Granda depresio. Sed, la Fordismo havis pli de avantaĵojn ol malavantaĵojn kaj survivis la Grandan Depresion kaj la Dua mondmilito ĝis la krizo de 1973. Post la apero de l' ekonomika modelo de Fleksebla akumulo, la Fordismo ne povis resisti al novaj problemoj de produktado kaj estis anstataŭigita de post-Fordismo aŭ toyotismo.
Aldous Huxley en la romano Brave New World kritikis la fordismon. En la romano, Ford fariĝis dio de nova religio la Fordismo.
[redaktu] Eksteraj ligiloj
http://gem.275mb.com/artigos Fordismo- http://www.colegiosaofrancisco.com.br/gem/artigos/index.php Taylorismo (portugale)
Kategorioj: Ismo | Historio | Ekonomiko
