Batalo de Varus
El Vikipedio
La Batalo de Varus aŭ Batalo de la Teŭtoburga Arbaro estis batalo inter ĝermanoj kaj romianoj en ne tute certa loko. En norda Ĝermanio okazis batalo. Ĝermanaj triboj gvidataj de Arminio (germanlingve Herrmann) atakis la romiajn legionojn gvidatajn de Varus. La romia historiisto Tacito nomis ĝin "Saltus Teutoburgensis" (Teŭtoburga Arbaro). Sed oni ne sciis, kie tio precize estis. En la 19-a jarcento multaj historiistoj pensis, ke la loko estis apud la urbo Detmold. Tie estis konstruita la monumento Hermannsdenkmal.
La historiisto Theodor Mommsen skribis en 1885, ke li supozas, ke la batalo okazis en alia loko, nome en la pli norda montaro Wiehengebirge, proksime de la vilaĝo Kalkriese, 30 km norde de Osnabrück. Li konkludis tion, ĉar tie estis trovitaj romiaj moneroj.
En 1997 Tony Clunn rekomencis la serĉadon, uzante modernan elektronikan metal-serĉilon kaj tuj havis sukceson. Li trovis multajn romiajn monerojn ĉe Kalkriese. Tiuj estis de la jaroj antaŭ 9 p.k. ĝis 9 p.k. Kelkaj havis aldonan stampon VAR, kio estas la mallongigo de Varus. Poste arkeologoj trovis ankaŭ armilojn, kio pruvis, ke la trovaĵoj ne estis postlasitaj de komercistoj, sed de soldatoj.
Clunn ne estis historiisto aŭ arkeologo, sed estis oficiro ĉe la brita armeo, kiu havis garnizonon en Osnabrück. Li faris la esploradon en sia libertempo.
Granda plimulto de la historiistoj nun samopinias, ke Kalkriese estis la loko de la batalo.
Germanicus dum 15 p.k. kaj 18 p.k. faris pliajn batalojn en la regiono sed ne povis venki. Poste la romianoj retiriĝis okcidenten malantaŭ la riveron Rhein. La batalo de Teutoburger Wald decidis la lingvan limon inter latinidaj kaj ĝermanaj lingvoj.
