Poznańczyk (pociąg pancerny)
Z Wikipedii
Poznańczyk (Nr 12) - polski pociąg pancerny z okresu II wojny światowej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pociąg pancerny „Poznańczyk” został sformowany w grudniu 1918 roku w Warszawie i otrzymał nazwę Pociąg pancerny nr 11. Był to pociąg improwizowany i składał się z wagonów towarowych uzbrojonych w karabiny maszynowe, wagony osłonięte były betonem i workami z piasku.
Po sformowaniu pociąg został skierowany na pomoc powstaniu wielkopolskiemu i w dniu 31 grudnia 1918 roku wziął udział w walkach o zdobycie Ostrowa Wielkopolskiego, a następnego dnia 1 stycznia 1919 roku w zdobyciu Krotoszyna. Po zakończeniu walk w powstaniu wielkopolskim pociąg został skierowany do Poznania, gdzie w Zakładach H. Cegielskiego został zmodernizowany i uzyskał wyposażenie jak wcześniej sformowany w Poznaniu pociąg pancerny „Danuta”.
W grudniu 1919 roku został skierowany do walki w wojnie polsko-bolszewickiej. Walczy tam na froncie białorusko-litewskim. W tym okresie zostaje przystosowany do poruszania się po „szerokich” torach używanych w Rosji. W sierpniu 1920 roku zostaje wycofany z frontu wschodniego i walczy w bitwie warszawskiej, gdzie wspiera oddziały 1 Dywizji Piechoty Legionów. Po zakończeniu bitwy warszawskiej zostaje podporządkowany 2 Armii i wraz z nią walczy na terenie Litwy.
Po zakończeniu działań bojowych w 1921 roku ponownie jest zmodernizowany w Zakładach H. Cegielskiego w Poznaniu, gdzie m.in. otrzymuje nowe wagony artyleryjskie. Wtedy też otrzymał nazwę pociąg pancerny nr 9 „Poznańczyk”.
W 1924 roku zostaje zdemobilizowany i zakonserwowany. Stanowi rezerwowy sprzęt dla szkolnego dywizjonu pociągów pancernych w Legionowie, który w późniejszym okresie otrzymuje nazwę 1 dywizjonu pociągów pancernych.
W ramach mobilizacji w 1939 roku w 1 dywizjonie pociągów pancernych zostaje zmobilizowany i otrzymuje nazwę pociąg pancerny nr 12 „Poznańczyk”.
[edytuj] Udział w walkach w kampanii wrześniowej
Po zmobilizowaniu w sierpnia 1939 roku pociąg pancerny nr 12 „Poznańczyk zostaje podporządkowany Armii „Poznań”, a w dniu 31 sierpnia 1939 roku rozkazem dowódcy armii zostaje podporządkowany 56 pułkowi piechoty z 25 Dywizji Piechoty, który obsadzał podejście w rejonie Krotoszyna.
Wczesnym rankiem 1 września pociąg przejechał do Krotoszyna skąd został skierowany na odcinek Zdun. Odcinek ten był atakowany przez niemiecki 183 pułk Landwehry. Jego wsparcie ogniowe przyczyniło się do odparcia ataku. Później działał jako artyleria bezpośredniego wsparcia w działaniach bojowych o Rawicz. W następnych dniach osłaniał oddziały 56 pułku piechoty i Wielkopolskiej Brygady Kawalerii.
W dniu 3 września 1939 roku dozorował podejścia do mostów na Warcie koło Nowego Miasta. Od 4 września wykonywał wypady rozpoznawcze z Nowego Miasta w kierunku Jarocina. 6 września zostaje skierowany do Kutna, a 7 września zostaje unieruchomiony w zatorze pociągów ewakuacyjnych, sięgających od Sochaczewa do Błonia.
Rankiem 9 września pod Leonowem zniszczył swoim ogniem 7 pojazdów niemieckich. Niemcy podciągnęli wtedy artylerię i wzniecili pożar w jednym z wagonów. Pociąg zawrócił do Błonia i próbował przejechać do Warszawy. W rejonie Ołtarzewa nie mogąc sobie wywalczyć drogi na wschód, załoga na rozkaz dowódcy, po uprzednim jego zniszczeniu, opuściła pociąg. Część żołnierze z obsady pociągu przedostała się do Warszawy, gdzie weszli w skład batalionu ochrony mostów. W składzie tego batalionu walczyli do kapitulacji Warszawy.
[edytuj] Dowódcy
- ppor. Szalgowski (1918-1924)
- kpt. Kazimierz Majewski (1939) – zginął w Starobielsku
- zastępca: por. Tadeusz Lajourdie
[edytuj] Skład Pociągu pancernego nr 12 „Poznańczyk” (1939)
[edytuj] Skład kolejowy
- 2 wagony artyleryjskie
- 1 wagon szturmowy
- 2 platformy
- 1 parowóz pancerny serii Ti3
[edytuj] Uzbrojenie
- 2 haubice wz. 14/19P kal. 100 mm (po 1 w każdym wagonie artyleryjskim)
- 2 armaty wz. 02/26 kal. 75 mm (po 1 w każdym wagonie artyleryjskim)
- 12 ciężkich karabinów maszynowych wz. 08 (Maxim) kal. 7,92 mm (po 4 w wagonach artyleryjskich i szturmowym)
- 2 drezyny pancerne torowo-terenowe typu „R” (czołg FT-17 na prowadnicach szynowych) – w plutonie drezyn pancernych
- 4 drezyny pancerne torowo-terenowe typu „TK” (tankietki TK/TKS na prowadnicach szynowych) – w plutonie drezyn pancernych
[edytuj] Załoga:
- około 190 ludzi
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Zobacz też
| Polskie pojazdy wojskowe 1939 | ||
| Czołgi | Samochody pancerne | |
|---|---|---|
| 7TP | TK-3 | TKS | wz.28 | wz. 34 | wz. 29 | |
| Ciągniki artyleryjskie | Samochody osobowe i ciężarowe | |
| C2P | C4P | C7P | PZInż 302 | PF 508 | PF 518 | PF 508/518 | Ursus A | PF 621 | PF 618 | wz. 34 | |
| Pociągi pancerne | ||
| nr 11 (Danuta) | nr 12 (Poznańczyk) | nr 13 (Gen. Sosnkowski) | nr 14 (Paderewski) | nr 15 (Śmierć) | nr 51 (Pierwszy Marszałek) | nr 52 (Piłsudczyk) | nr 53 (Śmiały) | nr 54 (Groźny) | nr 55 (Bartosz Głowacki) | Smok Kaszubski | ||
| Pojazdy prototypowe i doświadczalne | ||
| 4TP | TKW | 10TP | PZInż 130 | PZInż 152 | PZInż 202 | PZInż 222 | PZInż 303 | PZInż 342 | PZInż. 603 | PZInż. 703 | PZInż. 713 | PZInż. 723 | TKD | TKS-D | ||
