Bacteriofaag
Een bacteriofaag of kortweg faag is een klein virus dat enkel bacteriën infecteert. Net als andere virussen die eukaryoten besmetten, bestaan ze uit een buitenste eiwitmantel met daarin genetisch materiaal dat uit DNA bestaat bij 95% van de bekende fagen. Het is tussen 5 en 300 kbp groot. De meeste (95%) hebben een "staart" die hen toelaat genetisch materiaal in hun gastheer te injecteren. Fagen werden onafhankelijk van elkaar door Frederick Twort in 1915 en Félix d’Hérelle in 1917 ontdekt.
Fagen infecteren slechts bepaalde doelwitbacteriën, omdat ze de juiste aanhechtingsfactoren en de juiste metabolisme-beïnvloedende eigenschappen moeten hebben. Afhankelijk van hun vermeerderingscyclus, kunnen fagen in lytische en lysogene worden ingedeeld. Lytische vermenigvuldigen explosief, waardoor de gastheerbacterie snel barst, terwijl lysogene fagen zich eerst gaan integreren in het genoom van de bacterie (profaag), waardoor ze bij elke bacterieceldeling mee vermenigvuldigd worden.
Bij stress-omstandigheden voor de bacterie, kunnen de profagen gereactiveerd worden. (Het mechanisme berust op niet-specifieke signaalstoffen) Een voorbeeld is faag λ van E. coli. Door lysogene conversie kunnen deze profagen de eigenschappen van bacteriën wijzigen. Een bekend voorbeeld is de Vibrio bacteriestam die omgezet wordt in Vibrio cholerae door genen van een faag, zodat ze cholera-toxines produceren en dan pas gevaarlijk worden voor de volksgezondheid.
In de moleculaire biologie worden ze als cloning vector gebruikt om vreemd DNA in bacteriën in te brengen. Faagtherapie wordt aangezien als een alternatief voor antibiotica bij het bestrijden van bacteriële infecties.
Faagdisplay is een methode waarbij producten van grote aantallen genen getest kunnen worden op eiwit-interacties door het inbrengen van deze genbank in fagen.
[bewerk] Vaak voorkomende fagen
- λ-faag - Lysogeen
- T4-faag
- T7-faag
- R17-faag
- M13-faag - Faagmide
 |
|
|
